پیشگفتار
قوانین، باعث نظم بخشیدن به کار دولت و تعیین مبنای روابط بین نهادها و شهروندان جامعه میشوند كه پایگاهي اساسی جهت تحقق عدالت و برابری میان افراد و شناخت حقوق و وظایف آنها نسبت به شهروندان و ساکنان آن جامعه و برعکس است؛ در عين حال از اموال کشور در برابر حیفومیل، فسادوتباهی محافظت میکنند و مانع از هرجومرج و ظلم میشوند. بدون وضع قوانین و مقررات، هیچ کشوری نمیتواند شکل بگیرد، به ویژه در این دوران که نیازمند اصلاح تصمیمات و لوایح قدیمی و تصویب قوانین جدید و همسو با تحولات است.
لوایح و طرحهای پیشنهادی زیادی وجود دارند که در دستور كار مجلس نمایندگان به عنوان قوهي مقننه کشور قرار دارند، اما پارلمان قادر به تصویب آنها نشده و تنها به رسیدگی یکشوری و یا دوشوری اکتفا کرده است. این امر به دلیل نبود یک توافق پارلمانی میان اعضا یا متقاعد نشدن نمایندگان از محتوای آنها یا اختلاف دیدگاهها با قوهی مجریه نسبت به قوانین و لایحهها است.
دستاوردهای مجلس در سومین دوره پارلمانی (2014-2018) – که شامل هشت فصل متشکل از چهار دوره قانونگذاری است- رایدهی در خصوص 163 پیشنویس قانون بود که هم پیشنویس و هم لایحه پیشنهادی را در بر داشته است، همچنین 55 قانون را بهشکل اولیه و 74 قانون را بهشکل ثانویه مورد مطالعه قرار داده و پانزده لایحه پیشنهادی و قانون را رد کرده است. همانطور که در شکل (1) آمده است.
با توجه به اهمیت قوانین، این مقاله پژوهشی، طرحها و پیشنهادهایی را شرح میدهد که مجلس نتوانسته است آنها را تصویب کند، از جمله پیشنویسهای مهمی که مانع از بروز نزاع و بحران میان استانها و مرکز میشود و از توسل جستن قوای مقننه و مجریه به مقامات قضایی جهت حلوفصل مناقشه و اختلافات پیرامون صلاحیت استفاده از قدرت و اختیارات آنها میكاهد و با اتخاذ روشهای جدید در جهت جذب سرمایهگذاران به منظور ارتقا و تقویت اقتصاد کشور، توسعه تاسیسات حیاتی، جلوگیری از بوجود آمدن اختلافات میان آنها و تقویت دموکراسی کشور میانجامد.
این مقاله همچنین به مکانیسمهایی خواهد پرداخت که ریاست پارلمان میتواند آنها بهکار ببندد و یا اینکه تصمیماتی در ارتباط با حوزهي کاری خود اتخاذ نماید که میتواند به تصویب قوانین سرعت بخشد و یا راهحلهایی را برای پروژهها و طرحهای مورد مناقشه پیدا کند.